Depresja to choroba psychiczna, objawiająca się zaburzeniami nastroju w postaci utraty przyjemności lub pesymistycznego spojrzenia na świat i samego siebie. Choroba głębokiego smutku można zdiagnozować wtedy, kiedy taki stan utrzymuje się ponad dwa tygodnie i ma znaczący wpływ na codzienne życie. Może, między innymi, powodować zaburzenia apetytu lub zaburzenia snu. Depresja jest chorobą, która zbiera szerokie żniwo wśród osób chorych. Nieleczona lub nieprawidłowo leczona, może prowadzić do samobójstwa. Osoba chora nie widzi nadziei na poprawę jakości swojego życia i decyduje się na ostateczne kroki. Ze względu na liczbę przypadków śmiertelnych w przypadku depresji, od 2003 roku, co roku, 10 września obchodzimy Światowy Dzień Zapobiegania Samobójstwom.
Przyczyny depresji
Nie znamy dokładnie mechanizmów powstawania depresji. Wiadomo, że na jej wystąpienie ma wpływ wiele czynników, które, nakładając się na siebie, powodują długotrwały spadek nastroju. Jest to choroba, która może mieć swoje podłoże w nieprawidłowym funkcjonowaniu mózgu, kiedy produkcja niektórych hormonów zostanie zaburzona. W takim wypadku depresja ma podłoże czysto biologiczne, a leczenie farmakologiczne polega na odbudowaniu połączeń nerwowych, odpowiedzialnych za przekazywanie informacji do ośrodków produkujących hormony, których są niedobory.
Innymi przyczynami choroby przewlekłego smutku są nagłe, długotrwałe, trudne sytuacje życiowe, które pokrywają się czasowo z brakiem wsparcia wśród bliskich osób. Może również okazać się, że kilka, pozornie niewielkich problemów wystąpi po sobie w niedługim czasie, powodując spadek odporności psychicznej oraz będąc powodem choroby. Na depresję są dużo bardziej narażone osoby, które mają pesymistyczne podejście do życia niż optymiści.
Objawy depresji
Najbardziej widocznym objawem jest długotrwały spadek nastroju oraz niewielka ilość energii osoby chorej. Dodatkowo pojawiają się zaburzenia odżywiania. Mogą one objawiać się na różne sposoby, np. poprzez zanik apetytu. Lub, wręcz przeciwnie, nadmierny apetyt i tzw. „zajadanie smutku”. Osoba chora może odczuwać wyrzuty sumienia związane z problemami z odżywianiem, co pogłębia chorobę. Pojawia się również znaczny spadek pewności siebie oraz poczucia własnej wartości.
Wszystkie te objawy, które pojawiają się w przebiegu choroby, mogą prowadzić do pojawienia się myśli samobójczych. Występują one w chwili, kiedy chory jest przekonany, że obecna sytuacja jest zbyt trudna i nie ma z niej wyjścia.
Co roku liczba samobójstw rośnie. W lipcu 2021 roku Komenda Główna Policji opublikowała statystyki, z których wynika, że w ciągu pierwszych 5 miesięcy tego roku, doszło do 5,7 tys. Prób samobójczych. Z czego aż 2,2 tys. Z nich skończyło się śmiercią. Wzrost w stosunku do poprzednich lat może być spowodowany ciężką sytuacją, która wynika z epidemii. Wiele osób było zmuszonych zamknąć swoje działalności, co przyczyniło się do pogłębienia depresji. Część osób przerwała terapię lub przeszła na formę zdalną, która była dla nich trudniejsza.
Zapobieganie samobójstwom
Wsparcie osób z depresją jest niezwykle ważne. Pomoc osób najbliższych oraz ich uważne obserwowanie chorego, jest decydującą kwestią w ochronie życia. Osoba cierpiąca na depresję, może wykazywać pewne symptomy, które powinny zaalarmować domowników. Może to być nienaturalny spokój, nagłe, niespodziewane polepszenie się stanu psychicznego lub chęć załatwienia wielu prywatnych spraw związanych z formalnościami dotyczącymi kwestii zdrowotnych i śmierci.
Aby zapobiegać samobójstwom, należy zwiększać świadomość społeczną dotyczącą depresji. Należy pamiętać, że jest to choroba, podobnie jak inne choroby układu nerwowego lub schorzenia układu krwionośnego. Tak, jak w ich przypadku chory udaje się po pomoc do specjalisty, tak samo wygląda kwestia choroby głębokiego smutku. Nie należy ignorować objawów, występujących u partnera, rodzica lub dziecka. Najlepszym rozwiązaniem jest poważna rozmowa, która pokaże wsparcie oraz udanie się do specjalisty.
Światowy Dzień Zapobiegania Samobójstwom
Aby zwiększyć świadomość społeczną, od 2003 roku w państwach należących do Organizacji Narodów Zjednoczonych obchodzony wprowadzono Światowy Dzień Zapobiegania Samobójstwom. W Polsce odbyły się już trzy edycje tego edukacyjnego projektu. Ma on na celu również wsparcie osób cierpiących na depresję i zmagających się z myślami samobójczymi. Pokazuje, że nie są sami w chorobie i wskazuje, gdzie mogą szukać pomocy.
Gdzie szukać pomocy, mając myśli samobójcze?
Osoby, które cierpią na zaawansowaną depresję, w chwilach trudności wpisują
w wyszukiwarkę internetową hasła typu „sposoby na samobójstwo”. Pod tym hasłem jednak nie znajdują się skuteczne metody odebrania sobie życia. Chory znajdzie tam wsparcie osób, które zmagały się z podobnymi problemami oraz numery kontaktowe do telefonów zaufania. Można również natknąć się na namiary do specjalistów, którzy chętnie pomogą zmierzyć się
z trudnościami choroby.
Jest to sposób na to, aby dotrzeć m.in. do nastolatków, którzy są dużą grupą wśród osób cierpiących na depresję. Nie szukają oni jednak pomocy u rodziców lub specjalistów. Jest to spowodowane brakiem zaufania oraz poczuciem wstydu, jakie im niesłusznie towarzyszy. Dlatego Światowy Dzień Zapobiegania Samobójstwom pokazuje, że depresja nie jest powodem do wstydu. Jest ciężką chorobą, jednak można z nią skutecznie walczyć, jeżeli chory otrzyma wsparcie i pomoc w walce.